ویزگیهای ماه مبارک رمضان (جمعه دوم ماه مبارک رمضان96)

جمعه دوم ماه مبارک رمضان ویزگیهای ماه مبارک رمضان

ماه مبارک رمضان مدرسه ای است و کلاس درسی هست که در مدت سی شبانه روز این ماه، ما درسهای عملی می آموزیم که در یازده ماه آینده به آن چه که در این ماه آموخته ایم عمل کنیم.

یکی از مهمترین درسهایی که ما در این ماه می آموزیم درس مبارزه با نفس و شیطان است.

دو دشمن خطرناکی که اگر یک چشم به هم زدن ما از این دو تا دشمن غافل شدیم این دشمن ما را به بیراه خواهند کشاند و از بین خواهد برد.

لذا مبارزه با نفس و شیطان یکی از درسهایی است که ما در تمام لحظات زندگی به آن نیاز داریم، حضرت عمر(رض) شبها مشغول عبادت بودند روزها مشغول امور اداره کشور اسلامی و مسلمانان؛ از این ایشان سوال شد که چرا شما استراحت نمی کنید؟ گفتند: اگر من در روز استراحت کنم حق و حقوق ملت ضایع خواهد شد! اگر در شب استراحت کنم نفس من و شیطان بر من غلبه خواهد کرد. لذا من فرصتی برای استراحت کافی ندارم.

یکی از درسهایی که می آموزیم این است که ما در یازده ماه دیگر بتوانیم در برابر هوا و خواهشات نفسانی استقامت و مقاومت داشته باشیم.

یکی از همان درسهایی که در همین ماه می آموزیم درس صبر و شکیبایی است، همه انسانها در همه لحظات زندگیشان نیاز به صبر و شکیبای دارند بسیاری از گرفتاریهای فردی و اجتماعی که امروز داریم به خاطر عدم صبر و شکیبایی در اثر فشار مشکلات از کوره در می رویم.

 و یک سخن را بر زبان جاری می کنیم مانند طلاق؛ آن وقت بدبختی بری چندین خانواده و بی سرپرست شدن فرزندان خانواده، و بعد پشیمانی که سودی ندارد.

این نشات می گیرد از عدم صبر و شکیبایی در برابر مشکلات و این درس را ما در این ماه به این خاطر می آموزیم که در ماههای گذشته و در تمام شئون زندگی خودمان این درس را عملی کنیم و به آن جامه عمل بپوشانیم.

یکی از درسهای دیگر که در این ماه می آموزیم درس امانتداری است، همه ما می دانیم که عبادات و خصوصا روزه امانت الهی است، وقتی با همه مشکلات ما به این امانت خدا خیانت نمی کنیم و صبر می کنیم این درس را می آموزیم که در ماههای دیگر هم به خدا و مردم خیانت نکنیم.

درس دیگر درس همدردی است، که خداوند متعال به همه مسلمانان دستور داده است (وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ) و روزه سبب صحت سلامتی انسانها می شود، بسیاری از بیماریها که پزشکان تشخیص دادند در درمان مادی آن روزه گرفتن است.

پیامبر 1400 سال و اندی پیش فرمودند: اگر میخواهید سالم بماند و سلامت باشید روزه بگیرید؛ به همین خاطر است که پیامبر می فرایند: هیج ماهی بر مسلمانان نگذشته است که بهتر از ماه مبارک رمضان باشد.

فرمودند اگر مردم ویژگیها و حکمت های ماه مبارک رمضان را بداند اگر اجر و پاداش و نزول رحمت ماه مبارک رمضان را بدانند که چقدر است همه امت من آرزو می کنند که تمال سال رمضان باشد، علت اینکه ما بعضی از ماهها قدر ماه مبارک رمضان را نمی دانیم و همان کارهای خلاف شرعی که در غیر ماه رمضان انجام میدادیم در ماه رمضان حاضر به ترک نیستیم این است که ما به فلسفه ماه رمضان پی نبردیم.

حکمت و فضیلت و نزول رحمت و مغفرتی که در این ماه است به آن اگاهی نداریم، اگر به این فلسفه ماه مبارک رمضان و فضایل آن آگاهی میداشتیم آرزو میکردیم که تمال سال ماه رمضان باشد.

ماه مبارک رمضان ماه سبقت در کارهای خیر است، ماهی است که خداوند متعال به بهانه این ماه قلم عفو بر گناهان صغیره بندگانش می کشد (مَنْ صَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ) وقتی ماه رمضان را با یقین و ایمان کامل و طلب اجر و پاداش از پروردگار روزه می گیرد خداوند متعال گناهان گذشته اش را می آمرزد.

در روایت دیگر پیامبر یکی از ویژگیهای ماه رمضان را می فرماید: (إذا جاء رمضان فُتّحـت أبواب الجنة، وغُـلّـقـت أبواب النار) وقتی ماه مبارک رمضان فرا می رسد درهای بهشت گشوده می شود و درهای جهنم بسته می شود و (وصُفّـدت الشـياطين) شیطانهای سرکش به زنجیر کشیده می شوند.

منادی خدا فریاد می زند در تمام شبانه روز ای آن کسی که به دنبال خیر و نیکی هستی این ماه را غنیمت بشمار و فرصت راغنیمت بدان و به کارهای خیر بشتاب!

و آن کسی که به دنبال گناه و معصیت هستی لااقل در این ماه رحمت و نزول مغفرت دست از معصیت بردار!

خداوند متعال در تمام لحظات شبانه روز این ماه رحمتش را به سوی بندگانش سرازیر می کند رحمتش را نازل می کند و قلم عفو بر گناهان بندگانش می کشد و دعای روزه داران را قبول می کند.

برای هر روزه دار حدااقل یک دعای مستجاب هنگام افطار یا قبل از آن است که این دعا رد نمی شود.

خداوند متعال در این ماه مبارک به سبقت گرفتن شما در کارهای خیر نگاه می کند و یکی از ویژگیهای ماه مبارک رمضان سبقت گرفتن در کاراهای خیر (يُباهِي بِكُمُ الملائكَةَ) و خداوند متعال در این ماه به روزه داران که نگاه می کند با داشتن نفس شیطان نزد فرشتگانش افتخار و فخر می کند که ببینید این بندگان من با همه مشکلات با نفس و شیطان آنها مطیع دستور من هستند و روزه می گیرند.

(فارو الله من انفسکم خیرا) پیامبر می فرمایند: در این ماه بهترین فرصت است که شما شایستگی خود را به خدا نشان دهید، خدا می داند ولی شما ظاهرا نشان دهدید که انسانهای خوبی هستید (فان الشقی من حرم فیه رحمة الله) انسان بدبخت انسانی است که در این ماه مبارک رمضان با همه فضایل و نزول و برکات و مغفرت از این رحمت و مغفرت الهی محروم بماند و با همان بار سنگین و کوله بار گناهی که قبل از ماه رمضان داشته ماه رمضان را به پایان برساند. فرمودند این انسان بدبخت است.

ماه مبارک رمضان ماه سبقت گرفتن در کارهای نیک است سبقت گرفتن عمل معمولی نیست بلکه از صفات بارز انبیا است که خداوند متعال در رابطه با انبیا می فرماید: (إِنَّهُمْ كَانُوا يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَيَدْعُونَنَا رَغَبًا وَرَهَبًا وَكَانُوا لَنَا خَاشِعِينَ) انبیاء در همه حالتها در حال خوشی و ناخوشی سلامتی و بیماری در حالت خوف و رجا در همه حالتها به خدا پناه می بردند  و خدا را به یگانگی عبادت می کردند و در برابر خدا خاشع و فروتن بودند.

کلمه خیر به معنی این است که هر رفتاری که سالم باشد سازگار با فطرت انسان باشد بهش خیر گفته می شود، معمولا در قرآن از اعمال صالح و رفتارهای صالح رفتارهایی که مطابق با فطرت انسانیت است از آن به عنوان احسان معروف صالح و خیر نام برده می شود.

از گناه به عنوان ناهنجاریهای اجتماعی و ضد اخلاقی و ضد فطری نام برده شده است.

دو واژه در رابطه با سبقت گرفتن و پیشی گرفتن در اعمال خیر به کار گرفته شده یکی سبقت و یکی سرعت (وَسَارِعُوا إِلَىٰ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ) یک کلمه سرعت به کار گرفته شده شتاب کنید، بشتابید پیشگام باشید در انجام دادن اعمال صالح که سبب مغفرت گناهان شما می شود.

اعمال صالح ای که پاداش آن آسمانها و زمین است یا به اندازه پهنای آسمان ها و زمین است بهشتی که پاداش آن این است، این برای کسانی است انسانهای متقی.

همان طور که عرض شد یکی از هدفهای روزه این است که انسان با تقوا شود، بعضی از صفات متقین را خدا بیان می کند (الَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ ۗ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ) آنهایی که اموالشان را انفاق می کنند در همه حالتها در حالت فقر و ثروتمندی و بیماری و سلامتی در همه حالتها اموالشان را انفاق می کنند و آنهایی که خشم و غضب شان را هنگام عصبانیت فرو می برند و انتقام نمی گیرند و آنها را مورد عفو قرار می دهند.

خدا می فرماید: اینها انسانهای متقی و محسن هستند و خدا اینها ر دوست دارد.

واژه دیگر سبقت است (فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ) خدا می فرماید: که در کارهای خیر از یکدیگر سبقت بجوید در کار خیر هر عملی که مفید باشد برای جسم و روح انسان بهش می گوییم خیر و هر عملی که برای جسم و روح انسان مضر باشد بهش می گوییم شر(وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ، أُولئِک الْمُقَرَّبُونَ) آنهایی که در کارهای خیر از یکدیگر سبقت می گیرند آنها مقربان درگاه خدا هستند.

ماه رمضان، ماه سبقت گرفتن در کارهای خیر است! پیامبر (ص) می فرمایند: شما در کارهای خیر و نیک از یکدیگر سبقت بگیرید، متاسفانه امروز ما در کارهای دنیوی در امور نیوی سعی می کنیم از یکدیگر سبقت بگیریم؛ خیلی ها در ثروت اندوزی سعی می کنند از دیگران سبقت بگیرند، خیلی ها در تعویض ماشین از یکدیگر سبقت میگیرند، خیلی ها سعی می کنن در داشتن وسایل منزل از دیگران سبقت بگیرند که این خصوصیت زنها در این سبقت گرفتن و پیشیگرفتن مقدمترن؛  سبقت گرفتن در امور آخرت و خیر بسیار کار پسندیده ای است.

پیامبر می فرمایند: شما در کارهای خیر سبقت بگیرید قبل از این که به هفت بلا گرفتار بشوید که دیگر توان حتی کوچکترین کاری را ندارید که انجام دهید.

اول فرمودند: (هَلْ تَنْتَظِرُونَ إِلَّا فَقْرًا مُنْسِيًا) آیا منتظر هستید که زمانی آنچنان تنگدست و فقیر بشوید که هم چیز را فراموش کنید، پیامبر فرمودند فقر بعضی وقتها ممکن است به درجه سختی برسد که انسان از دین خارج شود و کلمات گناهی بر زبان جاری کند، لذا ما قبل از اینکه به چنین حالتی گرفتار شویم که همه چیز را فراموش کنیم وقتی انسان فقیر است خیلی از دستورات خدا را به خاطر ناراحتی هایش فراموش می کند.

(أَوْ غِنًى مُطْغِيًا) یا منتظر هستید که ثروتمند شوید و بعد دست به جنایت و فساد بزنید، همان طور که خیلی از ثروتمندان که ثروتمند می شوند ثروتشان را در راه عیاشی و گناه و خوش گذرانی هدر می دهند.

(أَوْ مَرَضًا مُفْسِدًا)یا مممکن است که شما آنچنان بیمار بشوید که همه اعضا و قوای بدن شما را از بین ببرد که توان حرکت نداشته باشید.

قبل از این حالت که توان حرکت نداشته باشید اعمال صالح انجام دهید.

(أَوْ هَرَمًا مُفَنِّدًا) همچنین قبل از اینکه به پیری برسید که همه چیز را فراموش کنید و هیچ چیر متوجه نشوید، قبل از این عمل صالح انجام دهید.

(وْ مَوْتًا مُجْهِزًا) قبل از اینکه حتی مرگ ناگهانی سراغ شما بیاید یا با سکته یا تصادف؛ قبل از این حالت اعمال صالح انجام دهید.

(أَوْ الدَّجَّالَ  فَشَرُّ غَائِبٍ يُنْتَظَرُ) یا منتظر این هستید که دجال بیاید (أَوْ السَّاعَةَ؛ فَالسَّاعَةُ أَدْهَى وَأَمَرُّ؟) یا منتظر قیامت هستید که بسیار ترسناک و تلخ هست.

پیامبر فرمودند در این ماه شما در کارهای خیر سبقت بگیرید (شهر رمضان أوَّله رحمة، وأوسَطه مغفرة، وآخِره عتق من النار) این ماه به سه دهه تقسیم شده؛ دهه اول نزول رحمت الهی است، دهه دوم مغفرت است هر لحظه شبانه روز که فرصت دارید دست به دعا بردارید، فکر نکنیم که ما گناه نکردیم ما که نمازهایمان را خوانده ایم و روزه گرفته ایم، خیر! اگر ما دفتری به همراه داشته باشیم از صبح تا شب و بخواهیم همین گناهان کوچک را یاد داشت کنم یک خروار کاغذ مصرف میشود.

نگاه ناروا و سخن بیجا و اخلاق های زشت، همه اینها گناه هستند؛ گناه تنها نیست که ما نماز نخوانیم و روزه نگیریم و حج نکنیم، گناهان باطنی که از همه خطرناک تر است چه کسی می گوید که در قلبش کینه و عناد نسبت به کسی ندارد. بخل حسد عداوت و تکبر غرور و سوء ظن اینها گناهان هستند.

این دهه دهه مغفرت است، شما ببینید که اصحاب و یاران پیامبر چقدر در کارهای خیر از یکدیگر سبقت می گرفتند! روزی پامبر تقاضا کردند هر کسی به اندازه توانایی که دارد به لشکر مسلمانان کمک کند.

حضرت عمر با خودشان گفتند من امروز در کار خیر از حضرت ابوبکر سبقت می گیرم به خانه رفتند و نصف دارایی های  خود را آوردند؛ پیامبر سوال کردند که چقدر برای خانواده گذاشتی؟ حضرت عمر فرمودند: همین قدر گذاشتم. حضرت ابوبکر رفتند و تمام آن چه که داشتند آوردند نزد پیامبر! پیامبر سوال کردن که شما چقدر گذشتید؟ فرمودند یا رسول الله من نام خدا و پیامبررا برای خانواده ام گذاشتم! حضرت عمر سرش را پایین می اندازند و می گویند من از این به بعد هوس سبقت گرفتن از حضرت ابوبکر صدیق را نمی کنم.

روزی پیامبر سوال می کنند چه کسی از شما روزه دارد؟ حضرت ابوبکر دست بلند می کنند می گویند من! می گویند چه کسی امروز در تشیع جنازه شرکت کرده؟ حضرت ابوبکر دست بلند میکنند میگویند من! میفرمایند چه کسی به عیادت  بیماری رفته؟ دست بلند می کنند می گویند من! چه کسی به مسکینی کمک کرده؟ حضرت ابوبکر می گویند من! چهار خصلت انجام داده است پیامبر فرمودند هر کسی چهار خصلت را در یک روز انجام دهد جایش بهشت است.

دهه سوم دهه آزادی از آتش جهنم است، پیامبر فرمودند: در این ماه چهار خصلت را به کثرت انجام دهید دو خصلت است که با انجام دادن آن پروردگارتان را راضی می کنید؛ دو کلمه استغفرالله و لااله الا الله

دو خصلت هست که همه ما به آن نیاز داریم: یکی ان که شما همیشه از خدا بهشت را طلب کنید و از آتش جهنم دوری بجویید.

پیامبر(ص) فرمودند: در این ماه این خصلت ها را به کثرت انجام دهید.